In een crèche of kinderopvang draait alles om samen ontdekken, spelen en groeien. Kinderen raken elkaar aan, delen speelgoed en drinken soms uit dezelfde beker. Voor hen zijn dat kleine momenten van verbondenheid. Voor bepaalde bacteriën zoals Neisseria meningitidis, ook wel de meningokok genoemd, zijn dit echter net de omstandigheden waarin ze zich kunnen verspreiden.1-3
In deze blog leggen we uit hoe die verspreiding kan verlopen, waarom baby’s en jonge kinderen gevoeliger zijn voor een infectie en wat je als ouder kunt doen om je kindje te helpen beschermen.
Hoe kan de bacterie zich verspreiden?
Neisseria meningitidis is een bacterie die bij sommige mensen in de neus en keel aanwezig is zonder dat ze er ziek van worden. Deze personen noemen we dragers. Ze kunnen de bacterie verspreiden via speekseldruppeltjes, bijvoorbeeld wanneer ze:3,4
- Hoesten of niezen
- Eten of drinken delen
- Iemand een kus geven
- Nauw contact hebben
Omdat baby’s en jonge kinderen vaak dicht bij elkaar spelen en veel fysiek contact hebben, lopen ze een verhoogd risico om besmet te raken.1,3
Meestal wordt een kind er niet ziek van, maar in uitzonderlijke situaties kan de bacterie via de bloedbaan het lichaam binnendringen en een ernstige infectie veroorzaken, zoals hersenvliesontsteking of bloedvergiftiging.1,2 Lees meer over de bacterie die meningitis door meningokokken kan veroorzaken in deze blog.
Waarom zijn baby’s en jonge kinderen extra kwetsbaar?
Baby’s en jonge kinderen hebben een immuunsysteem dat nog volop in ontwikkeling is, waardoor ze gevoeliger zijn voor bacteriën waarmee ze voor het eerst in contact komen. Ook het gedrag van jonge kinderen speelt een rol:1-3
- Stoppen regelmatig speelgoed of vingers in hun mond
- Delen bekers of lepels zonder erbij na te denken
- Hebben vaak huid-op-huidcontact bij het spelen
- Begrijpen hygiëne nog niet volledig
In een crèche of kinderopvang delen kinderen veel met elkaar, wat positief is voor hun sociale ontwikkeling. Tegelijkertijd verhoogt dit de kans op de verspreiding van bacteriën zoals Neisseria meningitidis.2-4

Wat kun je doen als ouder?
Ouders hoeven zich geen zorgen te maken over elk kuchje of elke knuffel, maar het is wel belangrijk om alert te blijven en enkele eenvoudige stappen te nemen die kunnen helpen beschermen.
- Praat met de opvang
Vraag hoe ze omgaan met hygiëne. Wordt speelgoed regelmatig schoongemaakt? Wassen de kinderen hun handjes voor en na het eten? - Leer je kind een goede handhygiëne aan
Afhankelijk van de leeftijd kun je hen leren hun handen te wassen na het toiletbezoek, voor het eten of na hoesten. Regelmatig en goed handen wassen blijft één van de belangrijkste maatregelen om besmettingen te helpen voorkomen.3,5 - Bespreek vaccinatie met je arts
De meest doeltreffende manier om je kind te helpen beschermen, is vaccinatie. Er bestaan vaccins tegen verschillende types meningokokken. Geen enkel vaccin biedt bescherming tegen alle types, dus vraag na of je kind voldoende beschermd is.6 Onze checklist met 8 vragen voor je arts kan daarbij helpen. - Herken symptomen
Let op signalen zoals koorts, braken, sufheid, koude handen of voeten of een stijve nek.1,7 Wacht niet met het inschakelen van medische hulp als je twijfelt. Lees in deze blog hoe je de symptomen van meningitis door meningokokken kan herkennen. De eerste symptomen zijn namelijk meestal aspecifiek en lijken op die van een verkoudheid of griep.7
Blijf goed geïnformeerd over meningitis door meningokokken
Ouders willen hun kind een veilige omgeving bieden om op te groeien. Crèches en kinderopvangcentra zijn waardevolle plekken waar kinderen leren, spelen en zich sociaal ontwikkelen. Door je bewust te zijn van hoe bacteriën zoals Neisseria meningitidis zich kunnen verspreiden, kun je met vertrouwen weloverwogen beslissingen nemen.
Wil je meer weten over meningitis door meningokokken en hoe je je kind kunt helpen beschermen? Lees dan zeker ook onze andere blogs of praat erover met je arts.
Referenties:
1. World Health Organization (WHO), 2023. Meningitis. Factsheet.
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 2024. Pink Book Chapter 14: Meningococcal disease.
3. Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 2024. Risk Factors for Meningococcal Disease.
4. National Health Service (NHS), 2022. Meningitis. Causes.
5. Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 2024. About Handwashing.
6. Hoge Gezondheidsraad Advies 9485: Vaccinatie tegen meningokokken.
7. Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 2024. Meningococcal Disease Symptoms and Complications.